O Mortensen και οι Τεχνικές του
Την εποχή του Mortensen, όχι μόνο δεν υπήρχε Photoshop αλλά ούτε καν έγχρωμο φιλμ. Έτσι o Mortensen κατέφευγε σε τεχνικές ρετουσαρίσματος και επιχρωματισμού των φωτογραφιών, μόνο που τις πήγε ΠΟΛΥ πιο πέρα.
Κάτι που έκανε ήταν να επεμβαίνει στις τυπωμένες φωτογραφίες του με μολύβι, κάρβουνο και ξυράφι. Έτσι άλλαζε τους τόνους (την πυκνότητα/ένταση του μαύρου και του άσπρου) βάφοντας και ξύνοντας αντίστοιχα τις περιοχές που τον ενδιέφεραν.
Αλλά ταυτόχρονα δούλευε πάνω στις φωτογραφίες του επιχρωματίζοντας τις. Από τις διάφορες μεθόδους του ξεχωρίζει η Metalchrome, όπως αποκαλείται, που ταίριαζε και στο θέμα των γυμνών μοντέλων του δίνοντας μια απίστευτα ρεαλιστική απόχρωση του δέρματος.
Αρχικά ο Mortensen μετέτρεπε την τυπωμένη φωτογραφία σε Sepia, την λαδο-καστανή αυτή απόχρωση που ίσως έχετε δει σε παλιές φωτογραφίες. Μετά πήγαινε στα σημεία του δέρματος και τα περνούσε με χλωριούχο χρυσό που δίνει μια κοκκινωπή απόχρωση. Στη συνέχεια επενέβαινε και στα σημεία αυτά, αλλά και σε όλη την φωτογραφία, με μπογιές ανιλίνης επιχρωματίζοντας την φωτογραφία με μια επίπονη διαδικασία όπου ταίριαζε την πυκνότητα της μπογιάς στους τόνους της ασπρόμαυρης εκτύπωσης.
 |
Στην παραπάνω φωτογραφία προσπαθήσαμε να αναπαραγάγουμε τα επιμέρους στάδια της μεθόδου αυτής με τη βοήθεια του Photoshop. Το συμπέρασμα είναι προφανές! |
Το Έργο Του Mortensen 2
Τα εξώφυλλα των δυο πιο δημοφιλών βιβλίων του.
Σημαντικό στοιχείο είναι ο διπλός τίτλος τους
που χαρακτηρίζει το περιεχόμενο τους.
O Mortensen παρά την εμμονή του στην ορθή και επιμελημένη διαδικασία εκτύπωσης της φωτογραφίας, δεν ήταν δέσμιος της. Αντίθετα προβληματίστηκε με τον δυισμό της Τέχνης και της Τεχνικής στην Φωτογραφία. Βλέποντας φωτογράφους να κατέχουν το ένα από τα δύο, επιζητούσε το πάντρεμα τους, όπου μέσω της φωτογραφικής δεξιότητας το τεχνικό πλάθεται στις ανάγκες του δημιουργικού, λέγοντας: "Through technique, the mechanical is bent to the needs of the creative...".
Αλλά τίποτα δεν κινεί το ενδιαφέρον κάποιου για τον Mortensen όσο οι φωτογραφικές απεικονίσεις του φανταστικού. Όχι μόνο είχαν ένα πρωτότυπο θέμα αλλά ήταν και για την εποχή τους, αφάνταστα ενοχλητικές.
 | ||
 |
Τα θέματα είναι παρμένα από το φανταστικό και τον μυστικισμό και η ομορφιά και η ωραιοποιημένη απόδοση του θέματος – που ο μέσος παρατηρητής επιθυμεί- φαινομενικά λείπουν.
Αλλά αν κρατήσουμε για λίγο την ματιά μας στην τελευταία φωτογραφία θα δούμε πως ακόμα και μέσα στο δράμα, ο Mortensen διατηρεί τη χάρη του κορμιού. Αρκεί μόνο αυτή η φωτογραφία για να διαπιστώσουμε ότι ο Mortensen ήταν ένας Master του φωτογραφικού studio, του αντισυμβατικού και του Grotesque!
 |
An Anatomy Lesson |
Και έμμεσα μπορούμε να συνάγουμε την απάντηση στο ερώτημα αν το έργο του Mortensen είναι πράγματι φωτογραφικό. O Mortensen ακολουθεί μια φωτογραφική προσέγγιση του θέματος και το επεξεργάζεται με τους κοινούς φωτογραφικούς κανόνες. Το ιδιότυπο είναι η απόδοση του – η πιο σωστά, η τεχνική της μεταφοράς της φωτογραφίας στο χαρτί. Αλλά πείτε μας, διαφέρει σημαντικά από τις σημερινές τεχνικές επεξεργασίας με το εργαλείο του Photoshop?
Ο Mortensen Στην Εποχή Του
Ο Mortensen ήταν ένας πραγματικά διάττοντας αστέρας. Ίσως και να ήταν ο πρώτος Superstar φωτογράφος. Στην ακμή του απολάμβανε την δόξα και την επαγγελματική επιτυχία, αλλά πριν ακόμα από το τέλος της καριέρας του μετέπεσε στην αφάνεια. Ίσως να είναι και η φυσική δύση κάθε άστρου, ίσως όμως να ήταν αποτέλεσμα του πολέμου που υπέστη.
Βλέπετε τον καιρό που ο Mortensen εμφανίστηκε, το θέμα το αν η φωτογραφία ήταν τέχνη είχε πια προσδιοριστεί και η “καθαρή” φωτογραφία μεσουρανούσε.
Η αντίληψη της “καθαρής” φωτογραφίας είναι η πιστή αναπαραγωγή του κόσμου μας με καθαρά φωτογραφικές τεχνικές, δηλαδή μόνο με ότι μπορεί να κάνει ο φωτογράφος κάτω από τον μεγεθυντή/εκτυπωτή του σκοτεινού θαλάμου. Πείτε μας τι από αυτά ακολουθούσε ο Mortensen? Ειδικά σε μια πουριτανική κοινωνία, την Αμερική του 1920 και 1930.
Οι αντιπρόσωποι της τάσης αυτής έθεσαν άμεσα στο στόχαστρο τους τον Mortensen, σε σημείο ο αρχηγός τους, ο μεγάλος Ansel Adams, να τον αποκαλέσει Διάβολο και Αντίχριστο. Αργότερα, μετά τον θάνατο του Mortensen, κάποιος τον αποκάλεσε και Ομοφυλόφιλο!
Λάδι στη φωτιά έριξε ο διευθυντής του περιοδικού Camera Craft όταν ζήτησε από τους δύο “αντιπάλους” μια σειρά άρθρων σχετικών με το θέμα της “καθαρής” φωτογραφίας. Η διένεξη κράτησε σχεδόν 10 χρόνια με τον Mortensen να υπεραμύνεται του δικαιώματος του φωτογράφου να χρησιμοποιεί μια πιο σκηνοθετική προσέγγιση και ταυτόχρονα να σατιρίζει – ακόμα και φωτογραφικά- το “Κοινόν F/64”.
 |
Mortensen: The Quest for Form |
Ο Ansel Adams έφτασε μάλιστα στο σημείο να προσπαθεί να αποκλείσει τον Mortensen από τους φωτογραφικούς κύκλους και από το να συμπεριληφθούν φωτογραφίες του σε συλλογές μουσείων. Μόνο που ο Mortensen πήρε την μικρή του εκδίκηση. Ενάντια στις αντιδράσεις του Adams, ο James Enyeart του Κέντρου για την Δημιουργική Φωτογραφία του Πανεπιστημίου της Αριζόνα (και προσωπικός του φίλος) συμπεριέλαβε έργα του Mortensen στην συλλογή. Αυτού ακριβώς του Κέντρου που στέγαζε ήδη τη συλλογή του Adams.
 |
The Vampire |
 |
L' Amour |
Ο Mortensen Σήμερα
Τίποτα δεν χαρακτηρίζει την παρουσία του έργου του Mortensen σήμερα παρά η φράση ενός άρθρου για αυτόν από τον A.D.Coleman: "Conspicuous by his Absence" (που περίπου αντιστοιχεί με την Ελληνική “Λάμπει δια της Απουσίας του”).
Αυτό είναι το έργο του Mortensen σήμερα. Κραυγαλέο με την ίδια του την απουσία.
Οι πηγές για την ζωή και το έργο του είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Ανήκουστο για τα μέτρα της εποχής, η καταχώριση στην wikipedia για αυτόν είναι μηδαμινή και δεν υπάρχει ούτε ένα fanvid για αυτόν στο youtube!
Το εκπληκτικό είναι ότι μέσα στις λίγες αναφορές που βρήκαμε στα blogs και φωτογραφικά fora, κάθε τόσο εμφανίζονται άνθρωποι που τον γνώριζαν, κάτοχοι πρωτότυπων εκτυπώσεων του, ακόμα και μαθητές του.
Και μετά ξανά τίποτα. Λες και όλοι είναι κοινωνοί ενός μυστικού. Λέτε ο Mortensen (ακόμα) να ζει?
Παραπομπές
Η μελέτη για τον Mortensen του Larry Lytle που αποτελεί την μοναδική ολοκληρωμένη προσέγγιση στον καλλιτέχνη
Photographs at George Eastman House : Μια μικρή συλλογή φωτογραφιών που διατηρούνται στο αρχείο της Eastman
Robert Balcomb's "After Series" : Το blog ενός από τους πιο χαρισματικούς μαθητές του Mortensen
Sexy Witches - Preparation for the Sabbat : Απίστευτο!
Εδώ ολοκληρώθηκε το δεύτερο αυτό guest post από τον Κώστα,
που τον ευχαριστούμε για μια ακόμη φορά για το όμορφο υλικό που μας παρουσίασε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου